१३ दिने कà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ महतà¥à¤µ
Feb 6, 2017 under Culture and Tradition
बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¥‹ काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ १३ दिनबाट ५ दिनमा à¤à¤¾à¤°à¥à¤¨à¥‡ विषयमा बहस चलिरहेको छ । केहीले यसà¥à¤¤à¥‹ अà¤à¥à¤¯à¤¾à¤¸ गरी पनि सकेका छनॠ। हिनà¥à¤¦à¥‚ सनातन धरà¥à¤®à¤—à¥à¤°à¤¨à¥à¤¥ र संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤•à¤¾ आधारमा आमाबाबà¥à¤•à¥‹ मृतà¥à¤¯à¥à¤ªà¤›à¤¿ दाह करà¥à¤®à¤ªà¤¶à¥à¤šà¤¾à¤¤ १३ दिन काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ चलन छ । हिनà¥à¤¦à¥‚ सनातन धरà¥à¤® à¤à¤¨à¥‡à¤•à¥‹ ऋषिमà¥à¤¨à¤¿ अरà¥à¤¥à¤¾à¤¤à¥ अहिलेको शबà¥à¤¦à¤®à¤¾ लोकले विशà¥à¤µà¤¾à¤¸ गरेका विदà¥à¤µà¤¾à¤¨à¥à¤¹à¤°à¥‚को विचार, तरà¥à¤• र निषà¥à¤•à¤°à¥à¤· हो । यो कठोर रà¥à¤¢à¥€à¤µà¤¾à¤¦ होइन । जà¥à¤žà¤¾à¤¨, आविषà¥à¤•à¤¾à¤°, तरà¥à¤• र पà¥à¤·à¥à¤Ÿà¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤à¤•à¥‹ नियम हो ।
पà¥à¤°à¤¾à¤£à¤¹à¤°à¥‚मा à¤à¤• दिन, पाà¤à¤š दिन, सात दिन, १० दिनमा काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ समà¥à¤ªà¤¨à¥à¤¨ गरेका कथा पाइनà¥à¤›à¤¨à¥ । यसैको आधारमा हाल १३ दिनमा गरिà¤à¤¦à¥ˆ आà¤à¤•à¥‹ समà¥à¤ªà¥‚रà¥à¤£ करà¥à¤® ५ दिनमा समà¥à¤ªà¤¨à¥à¤¨ गरेर उमà¥à¤•à¤¨à¥‡ अà¤à¥à¤¯à¤¾à¤¸à¤•à¥‹ थालनी à¤à¤‡à¤°à¤¹à¥‡à¤•à¥‹ छ । यो १३ वरà¥à¤·à¤¬à¤¾à¤Ÿ १३ दिनमा à¤à¤°à¥‡à¤•à¥‹ हो à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ तरà¥à¤• पनि समाजमा सà¥à¤¨à¥à¤¨à¥‡ गरिनà¥à¤› तर तà¥à¤¯à¤¸à¤•à¥‹ शासà¥à¤¤à¥à¤°à¥€à¤¯ पà¥à¤°à¤®à¤¾à¤£ à¤à¤¨à¥‡ छैन ।
अपवादका घटनामा काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ छोटो अवधिमा समà¥à¤ªà¤¨à¥à¤¨ गरà¥à¤¨ ऋषिमà¥à¤¨à¤¿à¤²à¥‡ नै अनà¥à¤®à¤¤à¤¿ दिà¤à¤•à¥‹ पà¥à¤°à¤®à¤¾à¤£ शासà¥à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ à¤à¥‡à¤Ÿà¤¿à¤¨à¥à¤› । विशेष परिसà¥à¤¥à¤¿à¤¤à¤¿ र अपवादका घटनालाई सामानà¥à¤¯ अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ लागॠगरà¥à¤¨à¥ à¤à¤¨à¥‡ उचित मानिदैन । बाधà¥à¤¯à¤¤à¤¾ परेको बेलामातà¥à¤° औचितà¥à¤¯ पà¥à¤·à¥à¤Ÿà¤¿ गरेर यसà¥à¤¤à¤¾ दृषà¥à¤Ÿà¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤²à¤¾à¤ˆ दोहो¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨ सकिनà¥à¤› ।
बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¥‹ à¤à¥Œà¤¤à¤¿à¤• शरीर दाह संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤ªà¤›à¤¿ अनà¥à¤¤à¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥à¤› ।
तà¥à¤¯à¤¸à¤ªà¤›à¤¿à¤•à¥‹ करà¥à¤® मृतआतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ निमà¥à¤¤à¤¿ à¤à¤¨à¥‡à¤° गरिनà¥à¤› । आतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ छà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥ˆ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ हà¥à¤¨à¥à¤› या हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ विषयमा ठोकà¥à¤µà¤¾ गरà¥à¤¨ सकिने आधार, तथà¥à¤¯ र पà¥à¤°à¤®à¤¾à¤£ मानव जातिले à¤à¥‡à¤Ÿà¤¾à¤‰à¤¨ सकेको छैन । आतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ असà¥à¤µà¥€à¤•à¤¾à¤° गरà¥à¤¨à¥‡à¤•à¤¾ लागि मृतआतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ कà¥à¤¨à¥ˆ औचितà¥à¤¯ छैन à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ तरà¥à¤• पनि गरà¥à¤¨à¥‡ गरिà¤à¤•à¥‹ छ ।
हिनà¥à¤¦à¥‚ परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ र नियमलाई विशà¥à¤²à¥‡à¤·à¤£ गरà¥à¤¦à¤¾ आतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ मानà¥à¤¨à¥‡ र नमानà¥à¤¨à¥‡ दà¥à¤µà¥ˆà¤•à¤¾ लागि काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ अति महतà¥à¤µà¤ªà¥‚रà¥à¤£ देखिनà¥à¤› । तेहà¥à¤° दिनको कà¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ शरीरबाट छà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤¿à¤à¤° गà¤à¤•à¥‹ आतà¥à¤®à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ पà¥à¤¨à¤°à¥à¤µà¤¾à¤¸à¤•à¥‹ लागि आधार निरà¥à¤®à¤¾à¤£ गरिदिने र à¤à¥‹à¤œà¤¨à¤•à¥‹ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिदिने तथा अनà¥à¤¤à¥à¤¯à¤®à¤¾ पà¥à¤°à¥à¤–ासà¤à¤— à¤à¥‡à¤Ÿ गराà¤à¤° छोडिदिने शासà¥à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ उलà¥à¤²à¥‡à¤– छ । आतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ छैन à¤à¤¨à¥‡ यो सबै बेकारजसà¥à¤¤à¥‹ देखिनà¥à¤› ।
आतà¥à¤®à¤¾à¤•à¥‹ असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ नमानà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ पनि काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ पारिवारिक, सामाजिक र मनोवैजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤¿à¤• महतà¥à¤µ ठूलो छ । नयाठपà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤²à¥‡ आफà¥à¤¨à¤¾ इषà¥à¤Ÿà¤®à¤¿à¤¤à¥à¤°, कà¥à¤², नातापाता चिनेको हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । तà¥à¤¯à¤¸à¤…घि कहिलà¥à¤¯à¥ˆ तà¥à¤¯à¥‹ घर नआà¤à¤•à¤¾ नातेदार पनि काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ समयमा घोत लिà¤à¤° आइपà¥à¤—à¥à¤›à¤¨à¥ । यसले पारिवारिक समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤²à¤¾à¤ˆ बलियो बनाउनà¥à¤•à¥‹ साथै शोकाकà¥à¤² परिवार सदसà¥à¤¯à¤²à¤¾à¤ˆ धैरà¥à¤¯à¤§à¤¾à¤°à¤£à¤•à¥‹ शकà¥à¤¤à¤¿ पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ हà¥à¤¨à¥à¤› ।
बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¥‹ योगदान, करà¥à¤®, गà¥à¤£ पूरà¥à¤£à¤°à¥‚पमा सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤²à¤¾à¤ˆ थाहा हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ समयमा अगà¥à¤°à¤œà¤¬à¤¾à¤Ÿ जानकारी पाई सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤²à¤¾à¤ˆ सनà¥à¤¤à¥à¤·à¥à¤Ÿà¤¿ पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ हà¥à¤¨à¥à¤› । पाà¤à¤š दिनमै काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ टà¥à¤‚गà¥à¤¯à¤¾à¤à¤° लाखापाखा लागà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ आफà¥à¤¨à¤¾ इषà¥à¤Ÿà¤®à¤¿à¤¤à¥à¤° र बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¤¾ हितैषीसà¤à¤— à¤à¥‡à¤Ÿ हà¥à¤¨ सकà¥à¤¦à¥ˆà¤¨ । किनà¤à¤¨à¥‡ पाà¤à¤š दिनà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° सबैले खबर पाउन सकà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ र खबर पाठपनि समय मिलाà¤à¤° कà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤˜à¤° आइपà¥à¤—à¥à¤¨ à¤à¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ । यसका लागि कमà¥à¤¤à¥€à¤®à¤¾ १० दिन आवशà¥à¤¯à¤• परà¥à¤› ।
बाबà¥à¤†à¤®à¤¾ गà¥à¤®à¤¾à¤à¤•à¤¾ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•à¥‹ मनमा हà¥à¤¨à¥‡ पीडा बाहिरका वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¥‡ महसà¥à¤¸ गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ । हिनà¥à¤¦à¥‚ संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤•à¥‹ काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤²à¥‡ मनोवैजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤¿à¤• पà¥à¤°à¤à¤¾à¤µà¤®à¤¾à¤°à¥à¤«à¤¤à¥ पीडा कम गरà¥à¤¨ महतà¥à¤µà¤ªà¥‚रà¥à¤£ à¤à¥‚मिका निरà¥à¤µà¤¾à¤¹ गरà¥à¤› । मृत शरीर पनि देखà¥à¤¨ नपाई आफनà¥à¤¤à¤•à¥‹ मृतà¥à¤¯à¥ सà¥à¤µà¥€à¤•à¤¾à¤° गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¦à¤¾ कति पीडा हà¥à¤¨à¥à¤› à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ तà¥à¤¯à¥‹ à¤à¥‹à¤—ेका वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ सोधà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› । तà¥à¤¯à¤¸à¥ˆà¤²à¥‡ सात समà¥à¤¦à¥à¤° पारबाट शव, मांशपिणà¥à¤¡ वा असà¥à¤¤à¥ लà¥à¤¯à¤¾à¤à¤° यहाठसतगत गरिनà¥à¤› । आफà¥à¤¨à¥ˆ काखमा आफनà¥à¤¤à¤•à¥‹ मृतà¥à¤¯à¥ à¤à¤à¤•à¥‹, दाहसंसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤®à¤¾ संलगà¥à¤¨ हà¥à¤¨ पाà¤à¤•à¥‹ र १३ दिनसमà¥à¤® मृतकका घरमा बसà¥à¤¨ पाà¤à¤•à¥‹ अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ पीडा धेरै हदसमà¥à¤® कम हà¥à¤¨à¥à¤› ।
समय बितà¥à¤¦à¥ˆ जाà¤à¤¦à¤¾ निधन à¤à¤à¤•à¤¾ बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¥‹ समà¥à¤à¤¨à¤¾ कम हà¥à¤à¤¦à¥ˆ जानà¥à¤› । तर, à¤à¤•à¥à¤•à¤¾à¤¸à¥€ सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨ चिनà¥à¤¤à¤¾à¤®à¥à¤•à¥à¤¤ हà¥à¤¨ सकà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ । आफूले माया गरà¥à¤¨à¥‡ बाबà¥à¤†à¤®à¤¾ थिठà¤à¤¨à¥‡ सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤•à¥‹ मानसपटल सामानà¥à¤¯ अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ फरà¥à¤•à¤¨ करिब à¤à¤• वरà¥à¤·à¤•à¥‹ समय लागà¥à¤› । यो à¤à¥‹à¤—ेकाले अनà¥à¤à¤µ गरेका हà¥à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥ ।
हिनà¥à¤¦à¥‚ संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤²à¥‡ तà¥à¤¯à¥‹ à¤à¤• वरà¥à¤·à¤¸à¤®à¥à¤® सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤²à¤¾à¤ˆ बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤•à¥‹ नजिक रहेको आà¤à¤¾à¤¸ दिलाउने गरà¥à¤› । तेहà¥à¤° दिनको करà¥à¤®à¤®à¤¾ सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤²à¥‡ बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤¸à¤à¤—ै रहेको महसà¥à¤¸ गरà¥à¤¨à¥à¤•à¥‹ साथै सतà¥à¤¯à¤²à¤¾à¤ˆ सà¥à¤µà¥€à¤•à¤¾à¤° गरà¥à¤¨ आतà¥à¤®à¤¬à¤² पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ गरेका हà¥à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥ । हिनà¥à¤¦à¥‚ संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤®à¤¾ हरेक दिन जेजसà¥à¤¤à¤¾ करà¥à¤® गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ नियम बनाइà¤à¤•à¤¾ छनॠतिनले पकà¥à¤•à¥ˆ पनि आतà¥à¤®à¤¸à¤¨à¥à¤¤à¥à¤·à¥à¤Ÿà¤¿ पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ गरà¥à¤¦à¥ˆ पीडालाई बिरà¥à¤¸à¤¨ मदà¥à¤¦à¤¤ गरà¥à¤›à¤¨à¥ ।
निधन à¤à¤à¤•à¤¾ अà¤à¤¿à¤à¤¾à¤µà¤• फरà¥à¤•à¥‡à¤° त आउà¤à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ तर उनीहरà¥à¤•à¥‹ बिदाइ चरणबदà¥à¤§à¤°à¥‚पमा गरà¥à¤¦à¤¾ मनमा चिनà¥à¤¤à¤¾ र पीडाको दबाब कम परà¥à¤› । पाà¤à¤š दिनमै काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ सकेर लाखापाखा लागà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ माया गरà¥à¤¨à¥‡ अà¤à¤¿à¤à¤¾à¤µà¤•à¤•à¥‹ समà¥à¤à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ मनमा निरनà¥à¤¤à¤° पीडा दिइरहनà¥à¤› । यो पीडा कम गरà¥à¤¨ ऋषिमà¥à¤¨à¤¿à¤¹à¤°à¥‚ले १० दिनसमà¥à¤®à¤•à¥‹ à¤à¤• चरणको कारà¥à¤¯, १३ दिनसमà¥à¤® अरà¥à¤•à¥‹ चरणको कारà¥à¤¯, तà¥à¤¯à¤¸à¤ªà¤›à¤¿ १२ महिनासमà¥à¤® हरेक महिनाको कारà¥à¤¯ र तà¥à¤¯à¤¸à¤ªà¤›à¤¿ वारà¥à¤·à¤¿à¤• शà¥à¤°à¤¾à¤¦à¥à¤§à¤•à¥‹ चलन चलाà¤à¤‡à¤•à¥‹ हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
आफनà¥à¤¤à¤•à¥‹ मृतà¥à¤¯à¥ माया गरà¥à¤¨à¥‡à¤•à¤¾ लागि अतà¥à¤¯à¤¨à¥à¤¤à¥ˆ पीडाको अवसà¥à¤¥à¤¾ हो । यो मायाको जालोà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° रहेकाले मातà¥à¤° अनà¥à¤à¤µ गरà¥à¤¨à¥‡ कà¥à¤°à¤¾ हो । माया, पीडा, चिनà¥à¤¤à¤¾ à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾à¤¤à¥à¤®à¤• विषय हà¥à¤¨à¥ । यसलाई वसà¥à¤¤à¥à¤—त वा à¤à¥Œà¤¤à¤¿à¤• विजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤•à¥‹ आधारमा विशà¥à¤²à¥‡à¤·à¤£ गरेर निषà¥à¤•à¤°à¥à¤· निकालà¥à¤¨à¥ हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । बाबà¥à¤†à¤®à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ जिउà¤à¤¦à¥‹ छà¤à¤¦à¤¾à¤¸à¤®à¥à¤® माया नगरà¥à¤¨à¥‡ सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨ छ à¤à¤¨à¥‡ उसले à¤à¤• दिन पनि काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ गरà¥à¤¨ आवशà¥à¤¯à¤• हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । उसलाई पीडाबाट मà¥à¤•à¥à¤¤ à¤à¤à¤° सामानà¥à¤¯ अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ आउन समय नै आवशà¥à¤¯à¤• परà¥à¤¦à¥ˆà¤¨ ।
à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾à¤¤à¥à¤®à¤• समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§ à¤à¤à¤•à¥‹ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•à¥‹ हकमा हिनà¥à¤¦à¥‚ संसà¥à¤•à¤¾à¤°à¤²à¥‡ निरà¥à¤§à¤¾à¤°à¤£ गरेको समयावधि वैजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤¿à¤• देखिनà¥à¤› । यसलाई छोटà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ मानसिक पीडा बढाà¤à¤° आफà¥à¤¨à¥‹ दैनिकी गà¥à¤œà¤¾à¤°à¥à¤¨ पनि तयार हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
काजकà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•à¥‹ समयावधि र पà¥à¤°à¤•à¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ अà¤à¤¿à¤à¤¾à¤µà¤• गà¥à¤®à¤¾à¤à¤•à¥‹ पीडा कम हà¥à¤¨à¥‡ र उसले नियमित आफà¥à¤¨à¥‹ पेसा वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¤¾à¤¯ सञà¥à¤šà¤¾à¤²à¤¨ गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡ आतà¥à¤®à¤¬à¤² आउने समयको बीच सनà¥à¤¤à¥à¤²à¤¨ कायम हà¥à¤¨à¥‡ गरी तय गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› । तà¥à¤°à¥à¤¨à¥à¤¤à¥ˆ काममा फरà¥à¤•à¥‡à¤ªà¤›à¤¿ मृतकको समà¥à¤à¤¨à¤¾ र मनको पीडा हटिहालà¥à¤› à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ कसैले सोचेको छ à¤à¤¨à¥‡ तà¥à¤¯à¥‹ गलत हà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
rameshghimire21@gmail.com
Tags: No tags.